چگونه سنگین شدن نرم افزار را به حداقل برسانیم؟
عواملی که باعث سنگین شدن پروژه و یا هنگ نرم‌افزار می‌شوند، به صورت عمده در چند چیز ریشه دارند: سخت‌افزار کم قدرت یا نامناسب، نرم‌افزار سنگین، ضعیف یا مشکل‌دار، تنظیمات اشتباه نرم‌افزاری، استفاده از پلاگین‌های پر مصرف و غیره. در این مقاله سعی داریم دلایل اصلی سنگینی پروژه‌ها را مطرح کرده و راه‌حل‌هایی ساده و عملی برای آن پیشنهاد کنیم. پس بیایید شروع کنیم:
سخت‌افزار ضعیف
کاملا واضح است که برای بهره‌مندی کامل از نرمافزارهای پردازش صدا و آهنگسازی باید مشخصات سخت‌افزاری خوبی داشته باشید. مثلا: دو هارد مجزا، یکی برای ویندوز (بهتر است SSD باشد) و یکی برای بانک‌ها و پلاگین‌ها. CPU های نسل جدیدتر با فرکانس بالا، بازدهی را بسیار بیشتر می کند. رم‌های نسل جدید با فرکانس و ظرفیت بالاتر و …
برای آگاهی بیشتر در این حوزه، حتما “پادکست شماره 1 – بررسی کامپیوتر مناسب برای آهنگسازی و کار با صدا” را مشاهده کنید.
نرم‌افزار سنگین، ضعیف یا مشکل‌دار
نرم‌افزار سنگین، یعنی نرم‌افزاری که میزان قابل توجهی از منابع سخت‌افزاری شما را مصرف می‌کند (حین کار کردن با نرمافزارها و نحوه عملکردشان، متوجه این موضوع خواهید شد!). اگر سیستم چندان پر قدرتی ندارید، ترجیحا از نرمافزارهای سبک‌تر استفاده کنید. هر چند ممکن است نرمافزارهای سبک‌تر، جذاب و پرآپشن نباشد، اما بین یک نرم‌افزار کم آپشن ولی سبک که به راحتی میتوان با آن کار کرد و یک نرم‌افزار پر آپشن ولی سنگین که شما را آزرده می‌کند، انتخاب گزینه اول منطقی‌تر است.
منظور از نرم‌افزار ضعیف، نرم‌افزاری است که تحمل فشار مصرفی بالایی ندارد. مثلا نرمافزارهای 32 بیت (همچون کیوبیس 5) که تنها قادر به استفاده از 3.5 گیگ از رم شما هستند (حتی اگر رم سیستم شما خیلی بیشتر باشد!) برای همین توصیه میشود که حتما از نرمافزارهای 64 بیت استفاده کنید. از این گذشته بعضی نرمافزارهای میزبان، کد نویسی و بانک اطلاعاتی سبک‌تری دارند (مثل Reaper).
و اما منظور از نرم‌افزار مشکل‌دار، نرم‌افزاری است که در برنامه‌نویسی آن، باگ (خطا) وجود دارد. مثلا یک نرم‌افزار خاص ممکن است وقتی Ctrl+S را می‌زنید هنگ کند و باید حتما از منوی File گزینه Save را بزنید! یا مثلا وقتی پلاگین خاصی را در پروژه لود می‌کنید، نرم افزار هنگ کرده و بسته میشود. اینگونه مشکلات اکثرا در نرم افزار‌های کرک شده (هک شده) به وجود می‌آید، زیرا برای کرک کردن نرم‌افزار، نیاز است تا در معماری آن تغییراتی صورت بگیرد و همین تغییرات می‌توانند باگ ایجاد کنند. البته در بعضی موارد نرمافزارهای اورجینال نیز باگ‌هایی دارند که معمولا سعی می‌کنند در آپدیت های جدیدشان این باگ ها را بر طرف کنند.
تنظیمات اشتباه و رفتار نامناسب با نرم‌افزار
تنظیماتی که در نرم‌افزار انجام می‌دهید تاثیر بسیار زیادی روی فشار سیستم شما دارند، که چند نمونه مهم را بررسی میکنیم:
– تنظیمات Bit Depth و Sample Rate را با توجه به قدرت سیستم خودتان در نظر بگیرید. مثلا برای یک سیستم معمولی که فقط قرار است به صورت تمرینی و تفریحی با آن کار شود 16bit/44KHz کافیست و برای یک سیستم معمولی با سخت افزار میان رده 24bit/48KHz کاملا استاندارد است. برای اعداد بالاتر باید سیستم خوب و ایده آلی داشته باشید.
– عدد بافر سایز (Buffer Size) را به صورت دائمی در مراحل مختلف پروژه تغییر دهید. اعداد بالاتر، فشار روی سیستم را کم می‌کنند و در عوض تاخیر ضبط و مانیتورینگ را زیاد می‌کنند (مناسب برای ادیت و میکس و مسترینگ) و اعداد پایین‌تر، تاخیر ضبط و مانیتورینگ را کم کرده ولی فشار روی سیستم را بیشتر می‌کنند (مناسب برای ضبط و اجرای زنده).
– از قابلیت Freeze و Render در نرمافزارها استفاده کنید. اکثر نرمافزارهای میزبان همچون Cubase و Reaper قابلیت این را دارند که وقتی freeze یا Render را روی لاین مورد نظر فعال کنید، آیتم های آن لاین را تبدیل به یک فایل صوتی خام می‌کند. این حالت برای زمان‌هایی مناسب است که مثلا چند لاین پرمصرف دارید که افکت‌ها و یا سازهای سنگینی همچون Kontakt یا Omnisphere روی آن قرار دارد. با این حرکت تمام آنها به صورت موقت غیر فعال شده و تنها یک فایل صوتی جایگزین آن میشود! زمانی که سیستم تحت فشار است و راه دیگری باقی نمانده حتما این روش را امتحان کنید، خصوصا اگر لاین‌های پرمصرف زیادی دارید.
– در صورت زیاد بودن افکت ها از Offline Effect استفاده کنید. بعضی از نرمافزارهای میزبان، قابلیتی تحت عنوان افکت آفلاین دارند که به جای پردازش زنده افکت و مصرف CPU، اصطلاحا افکت را روی صدا چاپ می‌کنند و افکت جزئی از صدا میشود (همانند Freeze کردن، یک فایل صوتی جدید جایگزین میشود). البته در صورت تمایل می‌توانید هر وقت که خواستید وارد تنظیمات مربوطه شده و افکت را تغییر دهید.
– افکت‌ها و سازهای موجود روی لاین‌هایی که از پروژه حذف شدند و یا به صورت موقت Mute شده اند را خاموش کنید (یا می‌توانید لاین را Disable/Deactive کنید). با این کار مصرف را بسیار پایین می‌آورید!
پلاگین‌های پر مصرف را شناسایی کنید
بعضی از پلاگین‌ها مصرف Ram و CPU بسیار بالایی دارند که باید آنها را شناسایی کرده و هوشمندانه از آنها استفاده کنید. مثلا به جای اینکه هم زمان 5 پلاگین Omnisphere باز کنید تا 5 صدای مختلف از آن بگیرید. یک Omnisphere باز کنید و از خاصیت Multi Channel در آنها استفاده کنید (البته پلاگین مورد نظر باید این آپشن را در خود داشته باشد که اکثر پلاگین‌های سنگین آن را دارند). تنظیمات Multi Channel در نرم افزار های میزبان مختلف، متفاوت است که با یک سرچ ساده می‌توانید آن را پیدا کنید. در مورد افکت‌هایی مانند ریورب نیز می‌توانید مثلا به جای باز کردن افکت برای هر لاین، تنها چند ریورب اصلی ایجاد کنید و لاین های مورد نظر را به ریورب مورد نظر Send کنید.
مسلما راهکارهای دیگری هم برای روان شدن و بهبود کارکرد سیستم وجود دارد که احتمالا ما از قلم انداخته‌ایم. خوشحال می‌شویم که آنها را با ما در میان بگذارید.