دیستورشن (Distortion) چیست و چه ویژگی هایی دارد؟

تجهیزات صدا و موسیقی، محدودیت هایی برای بلندی صدای یک سیگنال دارند. اگر یک سیگنال از این محدوده فراتر برود، دیستورت (Distort) می شود و صدایی مخدوش تولید می کند که برای اکثر افراد آزار دهنده است. دیستورشن ناخواسته، بر روی میکس ما تاثیر منفی خواهد گذاشت اما اگر از قصد ایجاد شود، می تواند کاربردهای منحصر به فردی داشته باشد؛ به عنوان مثال می تواند باعث شفاف تر و غنی تر شدن صدای گیتار و سینتی سایزر شود، به Drums حجم دهد و صداهای خام و بی روح را پرقدرت کند.

ما در عصری هستیم که دیستورشن مکررا به عنوان یک افکت و یا یک عامل تزئینی استفاده می شود. سبک های House و Hip hop شدیدا به “Lo-fi” گرایش دارند، لیبل های مختلف دوباره نوار کاست منتشر می کنند و حتی وکال های پاپ هم با دیستورشن آراسته می شوند!

در این مقاله، با ارائه نمونه های صوتی، به شما خواهیم آموخت که چطور از دیستورشن در نرم افزار میزبان (DAW) خود استفاده کنید.

انواع Distortion و منابع آن

دیستورشن می تواند در ضبط، تولید و یا هنگام میکس و مسترینگ یک آهنگ اتفاق بیافتد. در اینجا به چند نمونه از دیستورشن ناخواسته اشاره می کنیم:

• عدم تطابق امپدانس (Impdence)؛ زمانی اتفاق می افتد که مقاومت سیگنال خروجی یک ساز یا میکروفون، با مقاومت ورودی کارت صدا یا میکسر تطابق نداشته باشد. به عنوان مثال، سیگنال خروجی یک گیتار الکتریک با ورودی میکروفون یک کارت صدا تطابق مقاومت الکتریکی ندارد و از توان آن بالاتر است. زمانی که این سیگنال وارد کارت صدا شود، صدایی دیستورت شده و مملو از نویز ایجاد خواهد کرد.
• کلیپ شدن صدا (Clippnig)؛ نوعی از دیستورشن است که معمولا به علت Overdrive (زیاده روی) در  میزان سیگنال ورودی یا خروجی اتفاق می افتد که در ادامه بیشتر به آن خواهیم پرداخت.
• دیستورشن حاصل از کاهش بیت ریت (Downsampling)؛ زمانی اتفاق می افتد که بیت ریت (Bit Rate) را هنگام پردازش یا پخش یک سیگنال صوتی کم کنیم که اینکار باعث ایجاد یک سیگنال با کیفیت کمتر و دیستورت می شود.

حالا دوباره به کلیپ شدن صدا (Clipping) می پردازیم. دیستورشن دیجیتال زمانی اتفاق می افتد که یک سیگنال صوتی از حداکثر توان یک سیستم فراتر برود که معمولا در نرم افزارهای میزبان، صفر (0) dBFS است. وقتی صدای شما کلیپ می شود، آن بخش که از صفر dBFS بالاتر رفته است، از دست می رود. نرم افزار میزبان، برای ادامه کار، قسمت هایی از سیگنال را که از این محدوده گذشته اند، می کوبد (به نوعی برش می دهد) و موج صوتی را کلیپ می کند.

این نوع از دیستورشن، هارمونیک های نامعمولی را تولید می کند و رنگ خاصی به صدا می دهد که در مثال بالا مشخص است. زمانی که موج سینوسی دیستورت می شود، به موج مربعی (Square) نزدیک تر است و شبیه به آن شنیده می شود.

این هارمونیک های افزوده شده، بلندی صدا یا Loudness دریافتی سیگنال را بالا می برد. یعنی ممکن است با عبور سیگنال از حد دیستورشن، Peak یا قله ی نمایان در آنالیزگر نرم افزار میزبان تغییری نکند، اما صدای سیگنال دیستورت شده و بلندتر از قبل به گوش ما خواهد رسید.

حالا چطور می توان از این موضوع به صورت خلاقانه ای استفاده کرد؟!

Tape Saturation (اشباع شدن صدا در نوار)

از زمانی که تولید و پردازش دیجیتال در صنعت موسیقی همه گیر شد،  بسیاری به نبود “گرما” و “شخصیت” تکنولوژی آنالوگ در  محتوای دیجیتال انتقاد کردند و تا حدی حق با آنها بود. همانطور که قبل از این توضیح دادیم، دیستورشن دیجیتال می تواند بسیار خشن و گوش خراش باشد، اما وقتی یک نوار مغناطیسی از سیگنال صوتی اشباع شود، دیستورشنی مملو از اصوات هارمونیک مطبوع تولید می کند که به آن Saturation (اشباع) گفته می شود.

امروزه می توان این اشباع یا Saturation آنالوگ را به واسطه پلاگین های شبیه ساز دستگاه های آنالوگ، در نرم افزار میزبان ایجاد کرد. Saturation می تواند بر تک تک عناصر میکس ما تاثیر بسزایی بگذارد، اما شاید لذت بخش ترینشان زمانیست که Saturation بر روی Drums اعمال می شود.

به این لاین Drums بدون Saturation گوش کنید:

ریتم گیراست و کیک هم صدای مناسبی دارد، اما پرکاشن و اسنیر می توانند کمی بیشتر تقویت شوند. حالا به کمک پلاگین شبیه ساز، کمی گرمای آنالوگ به فرکانس های میانی و بالا اضافه می کنیم.

اضافه کردن Saturation شفافیت را بالا برد و فضای خالی میان هر ضربه ی کیک را پر کرد و با اینکه لاین Drums ما صدایی مدرن و امروزی دارد، حالا “حس”  آنالوگ را القا می کند. شما هم می توانید در نرم افزار میزبان خود، فرکانس های مختلف را بر اساس سبک و سلیقه خودتان تقویت کنید، اما مراقب صداهایی که در حالت عادی مملو از  فرکانسهای بالا هستند، باشید (مانند های هت Hi-hat ، سنج ها Cymbals و …) چون با تقویت یا افزودن محتوای هارمونیک به این صداها، آنها را تیز و خشن خواهید کرد.

از گرم تا مخدوش

اگر حس می کنید یکی از عناصر میکس شما خام و بی روح است و افزودن اصوات هارمونیک می تواند آن را تقویت کند، می توانید از پلاگینی استفاده کنید که پا را فراتر از اشباع و گرما بگذارد و به شما اجازه دهد تا از دیستورشن به صورت هنرمندانه ای استفاده کنید!

به یاد داشته باشید که به عنوان یک قانون کلی، ترجیح ما کار با سمپل ها و اصوات با کیفیت است. دیستورشن همانطور که می تواند اصوات با کیفیت را تقویت کند، اصوات بی کیفیت را بدتر خواهد کرد.

از آنجایی که سینتی سایزرها  اکثرا اصواتی در محدوده فرکانسی میانی (Mid) و بالا (High) دارند، می توان از دیستورشن برای اضافه کردن شفافیت به آنها اضافه کرد. برای نمونه، نخست به یک Pad امبینت بدون دیستورشن گوش می دهیم:

حالا فرکانسهای بین 4 تا 10 کیلو هرتز را تقویت می کنیم:

می بینید که  روی فرکانس های بالا و بخش شفاف صدا (محدوده ی Air) تاکید شده است و بافت دلنشین آن واضح تر به گوش می رسد. حالا با افزودن درایو (Drive) دیستورشن، سینتی سایزر شروع به خود نمایی می کند!

افزودن درایو، دامنه صدا (Amplitude) را افزایش می دهد و میکس ما را بلندتر از قبل به گوش می رساند. حالا با جفت کردن پد و یک لاین بیس که با همان پلاگین تقویت شده است، به یک صدای پرحجم و داینامیک می رسیم.

آینده ای دیستورت شده!

در این مقاله به صورت مختصر به اضافه کردن دیستورشن به درام و سینتی سایزر  پرداختیم. اما شما نباید اینجا متوقف شوید! از دیستورشن برای کثیف کردن لاین بیس و یا برای اضافه کردن بافت و شفافیت به وکال استفاده کنید، اما به خاطر داشته باشید که چیزی به نام “زیاده روی در دیستورشن” هم وجود دارد. دیستورشن می تواند برخی از عناصر میکس شما را بیش از حد قوی کند و یا میکس شما را به کلی کثیف کند. در صورت استفاده از پلاگین های دیستورشن، کار خود را با درصد ترکیب (Dry/Wet) کمتری آغاز کنید و کم کم آن را بالا ببرید تا تغییر را بهتر درک کنید.

منبع : www.izotope.com